CHARLOTTE VAN BELLE, Tandheelkundige
Tandartspraktijk Respire, Lightfalls Dental Clinic te Melle 

(… een kort stuk uit het hoofdstuk dat zij schreef in mijn boek ‘Help je kind Herademen’)

Oro… wat? Orofaciaal betekent ‘met betrekking tot het gezicht en de mond’. ‘Myofunctioneel’ slaat op de functie van de spieren. Zet deze twee termen samen en dan krijg je een therapie voor de functie van de spieren van de mond en het gezicht. ‘Orofaciale myofunctionele therapie’ (OMT) wordt het vaakst gegeven door logopedisten. Deze therapie probeert een bewustwording te creëren van de spieren van je mond en gezicht, je te leren hoe je je mond moet houden in rust, maar ook hoe
je het best kauwt, slikt en ademt. Ook je algemene houding wordt hier vaak bij betrokken, aangezien die onlosmakelijk verbonden is met je ademhaling en de functie van je mond en kaken. OMT geeft oefeningen om al deze spieren te verstevigen, maar werkt vooral op het afleren van slechte gewoontes (duimzuigen, nagelbijten, wangbijten, tongpersen…) en het aanleren van goede gewoontes. OMT heeft in verschillende studies haar nut al bewezen bij de behandeling van snurken en slaapapneu.

Achtergrondinformatie voor de ouders

We hebben allemaal wel al eens aan den lijve ondervonden hoe moeilijk het is om slechte gewoontes af te leren en nieuwe aan te leren. Hoe jonger je bent (liefst ruim voor de leeftijd van zeven jaar) wanneer je goede gewoontes aanleert, hoe groter de kans dat je die voor de rest van je leven meedraagt. Ze worden dan een deel van je onderbewustzijn. Precies daarom is het zo belangrijk dat mondademen en minder optimale functies van de spieren van de ademhaling, het gezicht en de mond vroeg worden opgespoord en aangepakt.

Een studie uit 2012 onderzocht 24 kinderen bij wie de amandelen verwijderd werden als behandeling tegen slaapapneu. De elf kinderen die OMT kregen als opvolging waren nog steeds gezond. De dertien kinderen die geen OMT kregen, ontwikkelden opnieuw slaapapneu. OMT is dus een fantastische therapie om te combineren met Buteyko-ademhalingstherapie om preventief te werken aan de gezondheid van je kind.

De basis van orofaciale myofunctionele therapie en orthotropics Orthotropics is een afsplitsing van de traditionele orthodontie die focust op de groei van het gezicht en het ondersteunen van het ademhalingsstelsel en de houding, eerder dan op de perfect rechte tandenboog. Vaak volgt het ene echter uit het andere. De basis van orthotropics is dat de volgende elementen noodzakelijk zijn voor een goede
groei van je gezicht en tandbogen:

• De mond in rust (dus wanneer je niet eet, drinkt of spreekt) is dicht, met de tanden in een heel licht contact.
• De tong ligt in rust tegen het gehemelte, vooraan net achter je bovenste tanden, maar niet ertegen. Wanneer je de ‘n’ uitspreekt of nanana’ zegt, kun je ongeveer voelen waar dit is. Achter je voorste boventanden is er in het midden een klein richeltje of bolletje op je gehemelte waarop je tong rust.
• Bij het slikken bewegen de spieren van je gezicht niet, enkel je tong duwt tegen je gehemelte. Dit kun je het best oefenen door te slikken met je lippen open of door in de spiegel te kijken wanneer je slikt. Je lippen mogen niet bewegen.
• Tijdens het eten zit je mooi rechtop, breng je je eten naar je mond en niet je mond naar je eten, kauw je voldoende op je eten (minstens 20 keer per hap) en slik je met je tong naar boven tegen je gehemelte zonder je lippen of nek te bewegen.

Dit zijn zo goed als dezelfde principes als die van de orofaciale myofunctionele therapie. Belangrijk is te onthouden dat ook een openmondhouding zonder mondademen een negatief effect kan hebben op
de groei en de ademhaling. Het is dus heel belangrijk in rust de mond dicht te houden met je tong tegen je gehemelte.

Tandartsen en orthodontisten gespecialiseerd in orthotropics gebruiken uitneembare beugels om meer plaats te maken voor de tanden, de boven- en onderkaak beter tegenover elkaar te plaatsen en je te leren je mond dicht te houden met de tong tegen je gehemelte. Dit zijn slechts hulpmiddelen, want het belangrijkste blijft dat je zelf nieuwe goede gewoontes aanleert en aanhoudt voor de rest van je leven. Dit kan al zodra je kind vijf jaar is, maar ook daarvoor kun je bijvoorbeeld OMT preventief inzetten.

De invloed van mondademhaling op je mond en gezicht is niet te onderschatten. Vroeg opsporen en behandelen kan heel veel problemen op latere leeftijd voorkomen of beperken. Neusademhaling en een geslotenmondhouding met de tong tegen het gehemelte kan veel problemen voorkomen of zelfs genezen, zoals gezwollen amandelen, oorontstekingen, spraakproblemen, scheve tanden, gaatjes, tandvleesontsteking, slechte adem, snurken en slaapapneu. Je tandarts is de ideale persoon om deze klachten te bekijken en te behandelen in samenwerking met een logopedist gespecialiseerd in orofaciale myofunctionele therapie.